Το θέατρο… στο ραδιοπρόγραμμα
Είναι γεγονός ότι το θέατρο του ραδιοφώνου αποτέλεσε για πολλά χρόνια μεγάλο μέρος της εξωσχολικής εκπαίδευσης πολλών Ελλήνων που ζούσαν στην επαρχία. Σε εποχές μάλιστα μεγάλης οικονομικής ανέχειας, όπως ήταν τα χρόνια μετά τη κατοχή, ο εμφύλιος και τα αμέσως μετά έτη των ερειπίων και των διώξεων, όταν τα βιβλιοπωλεία των μικρών επαρχιακών πόλεων έφερναν τυπωμένα τέσσερα βιβλία σε ένα αντίτυπο το καθένα, το ραδιόφωνο ήταν η μόνη πηγή γνώσης και μάλιστα δωρεάν.
Σε εκείνο το ραδιόφωνο, οι περισσότεροι Έλληνες μυήθηκαν όχι μόνο στη σύγχρονη ελληνική και ξένη λογοτεχνία, αλλά αφομοίωσαν και τους κώδικες της κριτικής αξιολόγησης, τις ιεραρχήσεις και τις σχολές σκέψης και γραφής. Ακούγοντας οι περισσότεροι τότε τις εκπομπές του Ντίμη Αποστολόπουλου περιπλανιόνταν στη φιλοσοφική περιπέτεια της Ευρωπαϊκής παράδοσης, μάθαιναν να διακρίνουν και να αξιολογούν την πρωτοτυπία του στοχασμού και την εφευρετικότητα του επιστημονικού λόγου. Ακούγοντας κανείς τότε τις εκπομπές του Αχιλλέα Μαμάκη, ρουφούσε τις καλλιεργημένες φωνές των μεγάλων ηθοποιών, τις απόψεις των σκηνοθετών, τις θεατρικές μόδες της Ευρώπης και της Αμερικής.
Το ραδιόφωνο αγαπήθηκε τότε από πολλούς. Αναμεταδόσεις από έκτακτες θεατρικές βραδιές, ειδικά θεατρικά αφιερώματα σε συγγραφείς, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, το Θέατρο και η Επιθεώρηση της εβδομάδας, το μονόπρακτο, εορταστικοί μονόλογοι ήταν μερικά απ’ τα αποσπάσματα που μεταδίδονταν εκείνη την εποχή απ’ το ραδιόφωνο και αφύπνιζαν τις εθνικές συνειδήσεις. Οι ακροατές με το ραδιόφωνο στο σπίτι, στο γραφείο, ακόμη και στα χωράφια και στο δρόμο, άκουγαν το θέατρο στο ραδιοπρόγραμμα του Εθνικού και του Δεύτερου Προγράμματος. Όλη η Ελλάδα. Όχι μόνο τις καθημερινές ραδιοφωνικές σειρές, που τις έγραφαν κορυφαίοι λογοτέχνες, αλλά και τα βράδια, στο σπίτι τους ή στο καφενείο του χωριού, τα Θεατρικά έργα της Δευτέρας, της Τετάρτης και της Κυριακής. Τις λαογραφικές εκπομπές, με τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας… Τα ποιητικά βραδινά…
Οι σκηνοθέτες που κυριαρχούσαν στα ραδιοθεατρικά πεπραγμένα της εποχής και πιο συγκεκριμένα την περίοδο 1950 – 1967 ήταν οι: Μήτσος Λυγίζος, Κώστας Κροντηράς, Γρηγόρης Γρηγορίου, Γιώργος Σεβαστίκογλου, Γιώργος Θεοδοσιάδης, Ντίνος Δημόπουλος και κοντά σ’ αυτούς σπουδαίοι συγγραφείς, μεταφραστές, διασκευαστές, όλοι επώνυμοι και καταξιωμένοι. Και οι ηθοποιοί, μεγάλοι και μικροί του Ελληνικού Θεάτρου. Ξεκινώντας από τον Μινωτή, την Παξινού, και τον Χορν με τη Λαμπέτη και καταλήγοντας στη Συνοδινού, τον Κωτσόπουλο, την Αλεξανδράκη και τη Βαλάκου.
Σήμερα, δυστυχώς, το θέατρο απουσιάζει απ’ το ραδιόφωνό μας είτε αυτό είναι ερτζιανό είτε είναι διαδικτυακό. Ωστόσο, η ραδιοφωνική εκπομπή που επιμελούμαι και η οποία μεταδίδεται, μέχρι σήμερα, από ένα ελεύθερο ραδιόφωνο, επιχείρεί κάθε εβδομάδα, να ζωντανεύει το «καλό» θέατρο στα ιντερνετικά ραδιοκύματα με συλλεκτικά αφιερώματα αλλά και «αληθινές» συνεντεύξεις με ανθρώπους του χώρου προσδοκώντας ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα κινητοποιήσει τους ακροατές αλλά και τους εν δυνάμει εκκολαπτόμενους θεατρολόγους να επισκεφθούν τα αρχεία, να καταγράψουν και να προτείνουν στα Κρατικά Θέατρα, τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ και τα Φεστιβάλ αμέτρητα σπουδαία έργα που θα πλουτίσουν το ρεπερτόριό τους.
